Czasy, w których obecnie żyjemy to okres szybkiego rozwoju technologii. Otaczają nas niesamowite rzeczy, które zdecydowanie były niewyobrażalne jeszcze sto lat. Razem z nowoczesnością przyszła do nas także biotechnologia, która zaczęła rozwijać się w latach 20. ubiegłego wieku. Jest to nauka, która zajmuje się głównie modyfikowaniem produktów lub procesów, wykorzystując naturalne sposoby. Pojawia się tutaj pojęcie GMO, czyli żywność modyfikowana genetycznie. Czym jest? I czy jest szkodliwa?
Czym są produkty modyfikowane?
Biotechnologia ma duże osiągnięcia na polu naukowym i powinniśmy z pewnością być dumni, że rozwój tej nauki pomógł nam w wielu sukcesach. Ingerencja w genetykę wirusów oraz bakterii pomogła ograniczyć ich rozprzestrzenianie, a co za tym idzie wywoływania chorób (na przykład malarii). Obecnie od kilku lat w ramach biotechnologii istnieje trend również na ingerencję w kod genetyczny warzyw i owoców.
Wyjaśniając zatem dokładnie – produkt modyfikowany to taki, w którego genom został wstrzyknięty fragment DNA z innego organizmu, przenoszący nową cechę, którą chce się uzyskać. Wprowadzanie na rynek tego typu żywności jest ściśle regulowane przez przepisy wszystkich państw oraz Unii Europejskiej. Najpopularniejszymi w Europie produktami GMO są soja, rzepak i kukurydza.
Najczęściej modyfikacjom tego typu poddawane są rośliny, które są mało odporne na działanie pestycydów i herbicydów – są to substancje, które mają likwidować groźne chwasty oraz szkodniki, szkodzące plantacjom. Jednocześnie zwiększyć ma to światową produkcję żywności.
Popatrzmy, jak wygląda po kolei proces modyfikacji genetycznej – najpierw naukowcy wybierają roślinę, którą chcą zmodyfikować. Następnie znajdują inną, o cechach, które chcą, aby zawierała konkretna roślina. Wyodrębniają wtedy kod genetyczny i gen, który ulegnie zmianie. Następnie gen jest modyfikowany. Kolejną rzeczą jest wstawienie do DNA bazowej rośliny zmodyfikowanego transgenu.
Jaki jest cel?
Modyfikacja żywności ma na celu zapewnienie jedzenia milionom ludzi na świecie. Jest to oczywiście zdanie zwolenników GMO. Większość z nas na pewno zastanawia się, czy jest to główny powód, dla którego przetwarzana żywność jest corzaz popularniejsza, czy istnieją jeszcze inne ku temu istotne źródła.
Powodów jest oczywiście cała masa. Niektóre rośliny poddaje się modyfikacjom, bo są podatne na szkodliwe działanie pestycydów. U innych zmienia się gen, aby wytwarzał truciznę, która zabija szkodniki, jeszcze u kolejnych – pozbywa się trujących substancji, które mogą zagrać owadom.
Ciekawe jest zastosowanie GMO na przykład na Filipinach. Tam, do ryżu dodaje się gen wytwarzający beta-karoten, której niedobory są powszechne w tym kraju. Innymi kwestiami, jakie chcą zlikwidować naukowcy poprzez modyfikację genetyczną jest susza i światowy głód.
GMO a nasze zdrowie
W sklepach często możemy trafić na produkty, które mają specjalne oznaczenia. Jednak tak naprawdę do tej pory jednoznacznie nie wiemy, czy GMO jest szkodliwe, czy bezpieczne dla organizmu. Na całym świecie od wielu lat spożywamy żywność modyfikowaną genetycznie, z czego większość osób nie zdaje sobie sprawy. Nie obserwuje się do tej pory żadnych wielkich skutków ubocznych. Naukowcy, którzy badają kwestie modyfikacji genetycznych potwierdzają w swoich badaniach, że GMO nie niesie żadnych zagrożeń dla zdrowia, a na pewno nie są większe niż produkty uprawiane tradycyjnie.
Istnieją oczywiście tacy naukowcy, którzy twierdzą, że potrzebne jest więcej badań, które miałyby potwierdzić, czy GMO jest bezpieczne dla ludzi. Modyfikacja kodu genetycznego nie jest naturalnym procesem, a skutki tego są ciężkie do przewidzenia. Żywność modyfikowana może także wprowadzać w obieg nowe alergeny, a co za tym idzie może doprowadzić do wielu alergii. Innym możliwym skutkiem ubocznym są jeszcze nowotwory, obniżenie odporności i choroby układu pokarmowego.
Ciężko jest określić także w jednoznaczny sposób, czy GMO szkodzi środowisku. Istnieje na to aktualnie za mało danych.
