Często spotykamy się z sytuacjami, kiedy ktoś nas krytykuje. Czasami czujemy się z tym źle, ponieważ niektórzy ludzie nie potrafią robić tego w sposób konstruktywny. Krytyka powinna nieść pomoc, a nie piętnować. Wówczas przynosi poprawę, na przykład wśród pracowników. Warto poznać zasady konstruktywnej krytyki i się nimi kierować.
Konstruktywna krytyka – czym jest?
Konstruktywna krytyka to prawdziwa sztuka. To od niej zależy czy zadziała motywująco, aby poprawić niektóre problemy, czy zniechęci do jakiegokolwiek działania. Niektóre sytuacje w życiu wymagają od nas pewnej oceny oraz omówienia tego, co nie zawsze może być przyjemnie odebrane. Trudno jest uniknąć krytyki właściwie każdego dnia, kiedy rozwijamy się zawodowo lub uczestniczymy w zajęciach szkolnych. Wyznacznikiem sukcesu jest postęp, a jeżeli nie robimy żadnych postępów, to w jaki sposób mam się dalej rozwijać?
Aby krytykować konstruktywnie, należy wiedzieć, że chodzi o sam sposób przekazania komuś błędów albo zwrócenia uwagi. Celem nie powinno być upokorzenia albo atak, ale skonkretyzowanie czegoś, co warto by było poprawić. Tak prowadzona krytyka jest bardzo ceniona i pożądana w relacjach międzyludzkich.
Zasady konstruktywnej krytyki
Aby krytyka była konstruktywna należy przestrzegać pewnych zasad. Po pierwsze – należy określić cel krytyki. Warto zastanowić się na samym początku czy konkretna sytuacja wymaga od nas opinii i czy osoba, która będzie krytykowana faktycznie może dzięki niej poprawić swoje zachowanie i coś z tego wyniesie. Nieuzasadniona krytyka, która tak naprawdę nie ma nic na celu, wynika głównie ze zdenerwowania. Jeżeli motywacja jest głębsza, wówczas istnieje sens dla wyrażenia swojej opinii i przekazania jej innym.
Warto też odpowiednio przygotować drugą osobę na krytykę. Dzięki temu dajemy jej szansę na to aby mogła się bronić. Przez niespodziewany atak często można postawić drugą osobę pod ścianą i ją bardzo zestresować. Wówczas często krytykowana osoba może odpowiedzieć agresją, obrażaniem się lub demotywacją.
Kolejną istotną kwestią jest przede wszystkim trzymanie się faktów. Krytyka powinna opierać się na racjonalnych argumentach, a nie na uogólnieniach. Zdecydowanie bardziej przemówi do krytykowanej osoby racjonalny, obiektywny argument, niż ogólne stwierdzenia, typu “nigdy nie można na ciebie liczyć”, “zawsze robisz to źle”. Może być odbierany jako atak personalny na daną osobę.
Ważne jest też to, aby szanować osobę krytykowaną. Warto przekazywać życzliwe emocje oraz dobre chęci. Liczy się także spokój oraz trzymanie na wodzy swoich emocji. Kiedy krytykujemy w emocjach, druga osoba może poczuć się zdecydowanie bardziej skompromitowana. Przez to nie wyciągnie żadnych konkretnych argumentów z krytyki. Szanując rozmówcę wzbudzamy także szacunek u niego. Ważne także pamiętać, żeby nie krytykować ludzi publicznie. Jest to najbardziej upokarzająca forma krytyki.
Ciekawym sposobem na konstruktywna krytykę jest zastosowanie najpierw pochwały, a dopiero potem opinii. Wplatając w swojej swoją wypowiedź pochwały lub pozytywną ocenę możemy sprawić, że osoba poczuje iż faktycznie powinna coś poprawić.
Gdzie się ceni konstruktywną krytykę?
Konstruktywna krytyka powinna się pojawiać tak naprawdę w każdej relacji, jaką mamy. Często w związkach pojawia się bardzo dużo uogólnień podczas krytykowania kogoś, co może doprowadzić nawet rozpadu związku. Bardzo duże znaczenie konstruktywna krytyka ma oczywiście w pracy. Dzięki temu managerzy mogą wpływać na efektywność pracy. Motywują w ten sposób swoich podwładnych do działania i sprawiają, że patrzą na swoją pracę bardziej obiektywnie.
Warto wiedzieć, że krytykując kogoś, nie krytykujemy całej tej osoby. Jest to jedynie pewien wycinek jej charakteru, który w pewnym momencie okazał się nie do końca odpowiedni do na przykład danego zadania, które zostało jej powierzone. Nie możemy skupiać się tylko na błędach, powinniśmy dodać również pozytywny aspekt. W innym wypadku może to odnieść zupełnie odwrotny skutek niż chcieliśmy.
