Powiedzenie stanowczego “nie” czasami stanowi naprawdę duży problem. Strach przed tym, co się stanie, jeśli się na coś nie zgodzimy, blokuje często przed robieniem tego, co naprawdę się chce i co jest dla nas odpowiednie. Osiąga także osiąganie swoich własnych celów. Warto zatem poznać kilka strategii, które mogą stać się bardziej asertywnym.
Czym jest asertywność?
Asertywność to umiejętność wyrażania swoich myśli, uczuć i poglądów – dzieje się to przy poszanowaniu granic swoich oraz innych ludzi. Potocznie utożsamia się to często z umiejętnością odmawiania, kiedy rzeczywiście nie zgadzamy się ze zdaniem innych osób. Jednak warto wiedzieć, że asertywność jest także powiązana z umiejętnością mówienia “tak”, przyjmowania pochwał, ale także krytyki. Jest niezbędna także przy proszeniu o pomoc.
Zwykle ciężko jest wyważyć swoje zachowanie, aby nie było zbyt pasywne, albo agresywne. Asertywność znajduje się mniej więcej pośrodku tych dwóch skrajności.
W asertywności jest ważne, aby wyrażać własne zdanie i podkreślać swoją odrębność bez narzucania swojego zdania innym. Każdy ma prawo do bycia sobą, wyrażania swoich uczuć oraz poglądów. Dzięki byciu asertywnym łatwiej jest także przyjmować komplementy, i nie doszukiwać się w nich drugiego dna.
Asertywność – jak zacząć?
Ważne jest, aby mieć pewność, że to, co się mówi i czuje jest ważne. Wymaga to odrzucenia fałszywych przekonań o samym sobie i uwierzenia w swoje możliwości. Daje to niesamowite poczucie mocy i wiary w siebie. Warto zatem zacząć od spisania swoich mocnych stron.
Warto także zwrócić uwagę na swoją postawę wobec krytyki. Jeżeli oczywiście ktoś ma całkowitą rację i wypowiada swoje zdanie kulturalnie i uprzejmie, to jedyne co zostaje to przeprosiny i przyznanie racji. Jednakże, jeśli ocena jest niesprawiedliwa, a krytyka nieuzasadniona, to należy stwierdzić, że ma się inne zdanie w tym temacie, przedstawić swój punkt widzenia i nie wchodzić w dyskusje. Z drugiej strony należy się także nauczyć krytykować innych, bez obrażania ich. Dobrze jest unikać generalizacji i krzywdzących ocen.
Pamiętać trzeba także, że zawsze ma się prawo odmówić. Jest to trudniejsza umiejętność do opanowania szczególnie w przypadku kobiet, które obawiają się, że narażą się na czyjeś niezadowolenie i że ktoś przestanie je lubić. Tak się może stać zawsze i trzeba się z tym pogodzić. Ważny jest szacunek do samego siebie, a nie to, czy wszyscy nas lubią lub przestają lubić tylko dlatego, że mamy zupełnie inne zdanie w danym temacie, lub podejmujemy nie takie decyzje, jakie ktoś by zaakceptował. Dobrze jest przestać przejmować się tym, co mówią inni i odbudować poczucie własnej wartości.
Pomocne techniki zachowań asertywnych
Istnieje kilka technik, które zdecydowanie pomagają przy wyrobieniu w sobie zachowań asertywnych. Jedną z nich jest tzw. “zdarta płyta”. Zdarza się, że przykładowo odmawiamy komuś, a ta osoba ponownie nas o to prosi. Możemy delikatnie zmieniać początkowe, pierwsze zdanie, w którym jasno wypowiedzieliśmy, że nie ma opcji, żebyśmy coś zrobili. Jednak należy cały czas mówić wprost, że się czegoś nie zrobi.
Kolejną techniką, której nazwa wywodzi się od sztuki walki, jest jujitsu. W tym wypadku odmawiamy zrobienia czegoś, gdyż mamy takie prawo, acz pokazujemy jednocześnie, że szanujemy i rozumiemy rację drugiej strony. Lepiej to widać na przykładzie: koleżanka podwiozła nas na lotnisko tydzień temu, inaczej nie zdążylibyśmy na samolot. Dzwoni właśnie i prosi o podobną przysługę, używając argumentu, że ona przecież nam pomogła. Niestety, aktualnie nie możemy pomóc, bo mamy umówione istotne spotkanie, którego nie możemy ominąć. Asertywna osoba grzecznie, ale stanowczo odmówi w tej sytuacji, jako że naprawdę nie może.
Inną techniką jest odroczenie – polega na zakończeniu rozmowy w trakcie jej trwania, gdy widzimy, że szanse na porozumienie lub osiągnięcie celu jest niewielkie. Odraczamy to zatem na inny termin, kiedy na przykład emocje opadną.
Podsumowanie
Warto być asertywnym i nauczyć się wyrażać swoje myśli, uczucia i poglądy, nie ingerując tym sposobem w odrębność drugiej osoby. Każdy z nas może samodzielnie podejmować decyzje i nie musi przy tym zadowolić wszystkich wokół. Dobrze jest o tym pamiętać.
